Trẻ sơ sinh là đối tượng dễ bị tổn thương bởi nhiều tác động từ môi trường do sức đề kháng và chức năng hệ miễn dịch chưa được hoàn thiện. Theo các báo cáo nghiên cứu, tiêu chảy hiện là một trong những nguyên nhân dẫn tới tỷ lệ trẻ tử vong hàng năm luôn ở mức cao. Đâu là nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh thường bị tiêu chảy? Cha mẹ có thể nhận biết tình trạng này qua những dấu hiệu nào? Hãy cùng tìm hiểu thông tin cụ thể qua bài viết dưới đây.
Trẻ sơ sinh tiêu chảy là gì?
Tiêu chảy là tình trạng số lần đi ngoài phân lỏng từ 3 lần mỗi ngày trở lên, có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, là vấn đề sức khỏe thường gặp, đặc biệt nhiều ở các nước đang phát triển.
Trẻ sơ sinh tiêu chảy được phân loại thành 4 nhóm:
1. Tiêu chảy do kích thích bài tiết
Là vấn đề gặp phải khi cơ thể không dung nạp được dinh dưỡng hoặc hệ tiêu hóa bị kích thích bài tiết ion âm, đặc biệt là ion clo. Tình trạng này xảy ra và tiếp diễn ngay cả khi trẻ không ăn uống gì.
2. Tiêu chảy thẩm thấu
Là tiêu chảy khi nước bị kéo vào bên trong ruột với lượng lớn hoặc do hệ tiêu hóa đáp ứng kém của trẻ. Vấn đề này cũng có thể gặp phải khi trẻ được uống các thuốc trị chứng táo bón như thuốc nhuận tràng thẩm thấu.
3. Kiết lị
Là tiêu chảy đi ngoài có phân dính máu, là triệu chứng khi trẻ nhiễm Shigella, Salmonella hay Entamoeba histolytica.
4. Tiêu chảy có chảy mủ
Khi trẻ đi ngoài phân dính cả máu và mủ. Nguyên nhân của dạng tiêu chảy này là do trẻ bị các bệnh viêm nhiễm đường tiêu hóa như viêm loét đại tràng, hội chứng Crohn, nhiễm E.coli hoặc bị ngộ độc thực phẩm.
Tiêu chảy là gì?
Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị tiêu chảy
Theo WHO, các nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng tiêu chảy ở trẻ sơ sinh bao gồm:
- Nhiễm khuẩn đường tiêu hóa: điển hình là nhiễm Salmonella và ký sinh trùng giardia, gây ra tình trạng mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, làm tăng các biến chứng gây ra bởi vi khuẩn có hại, điển hình là tiêu chảy.
- Virus: trong số đó có Rotavirus, là tác nhân gây ra trên 50% trường hợp trẻ sơ sinh bị tiêu chảy và nhập viện, cũng là nguyên nhân gây ra tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh.
Trẻ sơ sinh tiêu chảy do đâu?
- Điều kiện vệ sinh kém sạch sẽ, thực phẩm bẩn, không đảm bảo an toàn vệ sinh: có thể gây ra tiêu chảy kéo dài ở trẻ nhỏ nếu không có sự thay đổi và điều chỉnh hợp lý.
- Trẻ dị ứng với sữa, ngộ độc sữa hoặc thực phẩm: có thể do sữa mẹ chứa các thành phần trẻ không hấp thu được, hoặc do sử dụng các sữa công thức có thành phần trẻ bị dị ứng.
- Trẻ bị hội chứng ruột kích thích.
Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy
Với mỗi trẻ sơ sinh, tần suất đi ngoài có sự thay đổi khác nhau, tùy thuộc vào điều kiện bú sữa của bé cũng như khả năng đáp ứng và hấp thu của từng hệ tiêu hóa.
Dưới đây là quy chuẩn được các chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo áp dụng đối với cha mẹ để nhận biết tình trạng đi ngoài bình thường ở trẻ sơ sinh:
- Trẻ sau khi sinh từ 6 – 12 tiếng đến 2 – 3 ngày đầu, trẻ thường đi ngoài phân màu xanh đậm, không có mùi, dạng phân su.
- Với trẻ bú mẹ: mỗi ngày trẻ đi ngoài khoảng từ 5 đến 6 lần. Phân đi ngoài ở thể lỏng hoặc mềm, có thể có các hạt màu trắng, màu cam hoặc vàng.
- Đối với trẻ sử dụng sữa công thức: trẻ thường đi ngoài ít hơn, khoảng 1 – 3 lần/ngày. Phân trẻ có màu xanh xám, vàng hoặc màu nâu, phân mềm.
Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy
Với trẻ bị tiêu chảy, tần suất đi ngoài của bé cao hơn bình thường, phân thường rất lỏng, thậm chí có thể toàn nước, đi ngoài có bọt, có nhầy hoặc máu dính phân, phân có màu xanh, vàng và có mùi khó chịu. Mất nước đối với trẻ bị tiêu chảy là vấn đề mà cha mẹ cần đặc biệt chú ý.
Các dấu hiệu trẻ mất nước gồm có:
- Mất nước mức độ nhẹ:
- Trẻ mệt mỏi, quấy khóc, kém linh hoạt và rất dễ cáu gắt.
- Số lần đi tiểu thấp hơn bình thường.
- Mắt, miệng trẻ khô, khóc không hoặc chảy rất ít nước mắt.
- Mất nước mức độ trung bình:
- Da dẻ trẻ khô ráp.
- Trẻ lờ đờ hoặc ngủ li bì.
- Mắt có hiện tượng trũng xuống.
- Mất nước mức độ nặng:
- Trẻ không đi tiểu trong vòng 6 tiếng.
- Da trẻ khô, mất khả năng đàn hồi khi dùng tay ấn nhẹ vào vùng da căng bất kì.
- Thóp trên đỉnh đầu có dấu hiệu trũng xuống.
- Trẻ thường lờ đờ, có thể li bì, bất tỉnh, hôn mê.
- Mạch đập rất nhanh hoặc không xác định được, huyết áp hạ thấp.
Một số biểu hiện khác thường xuất hiện kèm cùng các dấu hiệu mất nước ở trẻ tiêu chảy như:
- Trẻ nôn trớ khi ăn.
- Sốt nhẹ hoặc sốt cao, một số trường hợp nặng có thể xuất hiện co giật.
- Trẻ đau quặn bụng.
Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị tiêu chảy
Trẻ sơ sinh tiêu chảy ảnh hưởng như thế nào tới sức khỏe?
Tiêu chảy là vấn đề sức khỏe tương đối phổ biến, tuy nhiên nhiều cha mẹ lại khá chủ quan khi trẻ gặp tình trạng này. Tiêu chảy thường kéo dài trong vài ngày đến vài tuần, nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây ra những ảnh hưởng mức độ vừa đến nghiêm trọng đối với sự phát triển của trẻ:
- Tiêu chảy làm cho vùng da quanh hậu môn của trẻ bị hăm loét, đỏ, có thể bị viêm da.
- Tiêu chảy gây ra tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 5 tuổi: việc hấp thu dinh dưỡng của trẻ bị ảnh hưởng khi tiêu chảy, đồng thời tiêu chảy khiến cơ thể trẻ mệt mỏi, biếng ăn, làm nặng hơn tình trạng thiếu dinh dưỡng, trẻ nhẹ cân, chậm lớn.
Tiêu chảy ảnh hưởng như thế nào tới sức khỏe của trẻ sơ sinh?
- Trẻ dễ bị suy giảm sức đề kháng và chức năng hệ miễn dịch khi dưỡng chất cần thiết không được bổ sung đầy đủ, từ đó gây ra các vòng xoắn bệnh lý khác nhau, nguy cơ nhiễm khuẩn cũng tăng cao.
- Khi trẻ đi ngoài quá nhiều, nguy cơ mất nước tăng cao, trẻ dễ bị rơi vào hôn mê, trụy tim mạch, co giật, tổn thương não, nặng hơn là tử vong.
Nếu như vẫn còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ ngay cho tôi theo Hotline 0912.313.131 để được tư vấn và hỗ trợ một cách nhanh nhất hoặc Chat trực tiếp Facebook thầy thuốc Lê Minh Tuấn
Tìm hiểu thêm thông tin y khoa
